در ساخت سقفهای عرشه فولادی، ایجاد اتصال محکم و قابل اعتماد بین ورق فولادی و بتن، از مراحل حیاتی است تا بارهای وارده به صورت یکنواخت و ایمن منتقل شوند. گل میخ به عنوان یک اتصالدهنده کلیدی فولادی، این وظیفه مهم را بر عهده دارد. این قطعه فلزی از فولاد با درصد کربن پایین ساخته شده و در اندازهها و قطرهای متنوعی تولید میشود که هر یک بسته به شرایط پروژه و نوع عرشه فولادی به کار میروند. اهمیت گلمیخ نه تنها در انتقال نیروها بلکه در تامین ایمنی و پایداری سقف بسیار بالاست.
ماهیت و کاربرد گلمیخ
گلمیخ قطعهای فولادی است که وظیفه انتقال نیروهای برشی بین سقف فولادی (عرشه فولادی) و بتن زیرین را دارد به گونهای که فشار بهطور یکنواخت پخش شود و از تمرکز بار در نقاط معین جلوگیری گردد. به همین دلیل در صنعت ساختمان، گلمیخ را برشگیر نیز مینامند. این اتصالدهنده در قطرهای متنوع، گاهی تا ۲۰ میلیمتر، تولید میشود و انتخاب اندازه آن باید متناسب با ضخامت و جنس ورق فولادی و شرایط محیطی پروژه باشد.
فرآیند اتصال گلمیخ به عرشه فولادی
گلمیخها معمولاً توسط دستگاه جوش قوس الکتریکی استادولدر (Stud Welder) به ورق فولادی جوش داده میشوند. این دستگاه با ایجاد قوس الکتریکی باعث ذوب سر گلمیخ و فلز زیرین ورق شده و با فشار قوی گلمیخ را فورج میکند، اتصالی همگن، مقاوم و با دوام ایجاد مینماید. این روش نسبت به جوشهای سنتی سرعت، دقت و مقاومت بیشتر و همچنین جلوگیری از سوراخ شدن ورق را تضمین میکند که نقش کلیدی در کاهش خوردگی و افزایش عمر مفید ساختار دارد.
انواع گلمیخ و ویژگیهای آنها
- گلمیخ ساده: فاقد هرگونه طرح یا برجستگی و عمدتاً برای مکانهای غیرقابل مشاهده که فقط استحکام مهم است، استفاده میشوند.
- طرحدار: با اشکال هندسی و تزیینی مانند مربع، دایره، گل یا ستاره، که در فضاهای قابل مشاهده نصب میشوند و علاوه بر عملکرد فنی، زیبایی سازه را نیز افزایش میدهند.
- آنتیک: دارای ظاهر پتینه و سنتی که بیشتر در دکوراسیونهای کلاسیک و تزئینی کاربرد دارد.
- درب چوبی: گلمیخ فلزی با طرح چوب برای اتصال سازههای چوبی که به رنگآمیزی نیز قابلیت پذیرش دارد.
نقش حیاتی گلمیخ در سازه عرشه فولادی
عرشه فولادی که از ورقهای گالوانیزه ذوزنقهای ساخته میشود، به اتصال محکمی با بتن نیاز دارد تا نیروهای استاتیکی و دینامیکی وارده بهصورت یکنواخت و چندجانبه توزیع گردد. گلمیخها این وظیفه را به بهترین شکل انجام میدهند. این اتصالات نسبت به روشهای قدیمیتر مانند استفاده از ناودانیها، سرعت نصب بالاتر، هزینه کمتر و پایداری بیشتری دارند.
مشخصات فنی گلمیخ
قطر گلمیخ: حداکثر تا ۲۰ میلیمتر.
ارتفاع : حداقل ۴۰ میلیمتر که متناسب با برجستگی ورق ذوزنقهای انتخاب میشود.
انتخاب اندازه مناسب گلمیخ بستگی به نوع ورق، ضخامت عرشه و شرایط محیطی پروژه دارد.
روشهای تولید گل میخ: فورج گرم و فورج سرد
فورج گرم: روش قدیمی که در آن میلگردهای غیر همگن استفاده شده و باعث تولید گلمیخی با استحکام کمتر، جوشپذیری ضعیف و احتمال ترک خوردگی بالاتر میشود.
فورج سرد: فناوری جدیدتر با استفاده از مواد اولیه با کیفیت و دستگاههای پیشرفته که گلمیخهایی با ساختار همگن، بدون ترک و استحکام کششی و جوشپذیری بالا تولید میکند. این روش برای پروژههای حساس و استاندارد توصیه میشود.
انواع روشهای جوش گل میخ با دستگاه استادولدر
جوش CD (خازنی): دستگاه ابتدا خازنها را شارژ میکند و سپس جریان بسیار قوی و کوتاهی گلمیخ را ذوب و فورج میکند. این جوش اتصال بسیار مقاوم و همگنی ایجاد مینماید.
جوش DA (جریان مستقیم): جریان و زمان جوش به صورت مداوم و تنظیم شده اجرا میشود. ابتدا قوس اولیه و سپس قوس اصلی گلمیخ را ذوب میکند که اتصال مستحکمی حاصل میشود.
مزایای استفاده از گل میخ در سقفهای عرشه فولادی
نصب سریع و نیاز به حداقل آمادهسازی.
اتصال بدون سوراخ و بدون ایجاد علائم معکوس که منجر به کاهش خوردگی میشود.
اتصال قویتر از خود گلمیخ و ورق فولادی.
سطح جوش صاف و تمیز بدون نیاز به پرداخت اضافی.
امکان نصب از یک طرف اتصال که نصب را آسان میکند.
قابلیت جوش روی سطوح رنگشده یا پوششدار بدون آسیب رسیدن به پوشش.
نکات مهم در انتخاب گلمیخ مناسب
تناسب قطر و ارتفاع گلمیخ با مشخصات و ضخامت ورق فولادی.
انتخاب محصول با کیفیت، ترجیحاً تولید شده به روش فورج سرد.
رعایت استانداردهای پروژه و شرایط محیطی، مانند استفاده از انواع گالوانیزه در مناطق مرطوب.
اطمینان از صحت تنظیمات دستگاه جوش مطابق سایز گلمیخ و ورق.
آموزش اپراتور و انجام آزمونهای غیرمخرب در طول نصب.
استانداردها، آزمونها و نکات اجرایی پیشرفته
پیروی از استانداردهای معتبر مانند ISIRI، ASTM A108، EN ISO 13918 و AWS D1.1.
انجام آزمونهای کشش، برش، خوردگی و آزمونهای غیرمخرب برای اطمینان از کیفیت محصول و اتصال.
تنظیم دقیق پارامترهای دستگاه جوش استادولدر.
کنترل کیفیت ورقهای عرشه (تمیزی سطح، عدم وجود زنگزدگی و آلودگی).
اجرای فواصل استاندارد میان گلمیخها برای توزیع یکنواخت بار.
نظارت دقیق و بازرسی مداوم در حین عملیات جوشکاری.
استفاده از گلمیخهای دارای پوشش محافظ و سرامیکی در پروژههای با شرایط خورنده.
گلمیخها عناصری کلیدی و تاثیرگذار در پایداری و ایمنی سقفهای عرشه فولادی هستند که با رعایت دقیق مشخصات فنی، استانداردها و نکات اجرایی، میتوانند عملکردی بینظیر در طول عمر سازه ارائه دهند.